کرم سیب

کرم سیب:

وقتی شما کرمی را در باغات سیب میبینید، مسلما لارو یکی از آفات مهم و کلیدی باغات سیب، کرم سیب یا  Codling Moth است. با گسترش این آفت در باغات  باعث خسارت در بسیاری از درختان می گردد و در همه جای دنیا به غیر از آسیای شرقی و آفریقا گسترش دارد.  

این آفت تازه شناخته شده نیست و تقریبا 200 سال پیش،  اولین بار با مهاجرت اروپاییان به ایالت متحده به دنیا معرفی شد. میزبان این آفت در درجه اول سیب میباشد ولی به درختانی مانند گلابی نیز حمله میکند. میوه های آلوده نه تنها ظاهر خوشایندی ندارند بلکه با آلوده شدن به آفلاتوکسین موجب سرطانی زایی آن میشوند.

تا قبل از جنگ جهانی دوم که سنتز حشره کش های مصنوعی صورت نگرفته بود، امکان کنترل این آفت فراهم نبود و حشره کش های کلره علی رغم تاثیر درکنترل آفات، به علت اثرات سو زیست محیطی مورد استفاده قرار نگرفتند.

اما اصول و روش کنترل آفت یکسان باقی ماند و شامل اقدامات پیشگیرانه برای حذف حشرات بالغ و کنترل لاروهای تفریخ شده قبل از حمله و نفوذ به میوه هست چون زمانیکه آفت به داخل میوه نفوذ پیدا کند کنترل بی فایده است.

چرخه زندگی کرم سیب :

اگر چه این لارو کرم سیب است که باعث خسارت عمده به باغات سیب می گردد، اما جهت کنترل مناسب این آفت ، باید با چرخه زندگی این آفات و نحوه ظهور آن در مراحل مختلف آشنا باشید تا بهترین راهکار را در زمان مناسب ارائه دهید.

کرم سیب یک دگردیسی کامل شامل مراحل(تخم، پوره، شفیره و حشر بالغ) را طی میکند و تعداد نسلها با توجه به افزایش دمای هوا افزایش می یابد. تعداد دو، سه و حتی چهار نسل در سال غیر طبیعی نیست.

لاورهای سنین بالا در پیله های ضخیم زیر پوستک درختان میوه و بقایای گیاهان زیر درختان میزبان زمستان گذرانی می کنند و در اوایل بهار همزمان با جوانه زدن شکوفه های شروع به فعالیت میکنند.

پروانه های بالغ تنها زمانیکه دمای هوا  بالای 5/15 درجه سانتی گراد در ساعات قبل و بعد از غروب آفتاب برسد فعال هستند. برای جفت گیری، پروانه ها به دمای حداقل 6/16درجه سانتی گراد در هنگام غروب آفتاب نیاز دارند.در شب، یک ماده تخم ، 70 تا 100 تخم، روی برگ ها، ساقه ها یا میوه های در حال رشد می گذارد. تخم ها در عرض 6 تا 20 روز تفریخ میشوند.

چرخه زندگی کرم سیب (Codling Moth):

لاروهای در حال ظهور به مدت سه تا پنج هفته عمیقاً در داخل میوه رشد دارند و از دانه های داخل میوه تغذیه می کنند و سپس از میوه خارج می شوند، درخت را ترک کرده  و به یک مکان محافظت شده مانند بقایای گیاهی روی زمین اطراف درخت یا شکاف های پوستک درختان می خزند و برای شفیره خود پیله می تنند.

نسل بعدی پروانه های بالغ در اواسط تابستان ظاهر می شود و چرخه زندگی دوباره شروع می شود. لاروهایی که در سیب های برداشت شده در پاییز مشاهده میشود، معمولاً از نسل دوم یا سوم هستند.

شناسایی لارو و پروانه بالغ:

تخم

تشخیص تخم ها که معمولا بخاطر اندازه کوچک، منفرد بودنشان و البته بی رنگی آنها پس از تخمگذاری مشکل هست.

مرحله لاروی
لارو تازه بیرون آمده تنها حدود 25/0سانتی متر طول دارد و پس از بلوغ به طول 27/1 تا 91/1سانتی متر می رسد. رنگ بدن در لاروهای سنین بالا از سفید مایل به کرم تا صورتی متغیر است. سر قهوه ای تیره تا سیاه است.

مرحله شفیرگی

شفیره حدود 27/1 سانتی متر طول، قهوه ای و پوشیده از یک پیله ضخیم است.

پروانه بالغ

پروانه های بالغ 27/1 سانتی متر طول دارند. رنگ خاکستری مایل به قهوه ای آنها به خوبی با پوسته درخت ترکیب می شود، بنابراین تشخیص آنها آسان نیست. دو ویژگی مهم که آنها را از سایر پروانه ها متمایز می کند یک سوم پایین بال های خالدار به رنگ برنز یا مسی است و در هنگام استراحت بال های خود را مانند چادر روی بدن خود نگه می دارند.

علائم خسارت:

کرم سیب علاوه بر میزبان مورد علاقه خود به گلابی، به، زالزالک و گردو نیز حمله می کند.

لاروها از طریق پوست میوه های در حال رشد و نرم انتهای شکوفه را سوراخ می کنند و لکه هایی کوچک و شبیه به نیش پدیدار میشود. لاروها ضمن تغذیه از گوشت میوه، هسته و دانه ها، فضولاتی در مسیر تغذیه آنها به شکل قهوه ای و خرد شده از سوراخ ورودی به بیرون رانده می شود. ورودی محل تغذیه بزرگ می شود و لارو در نهایت از طریق آن سوراخ از میوه خارج می شود. بر روی سیب و گلابی، گاهی اوقات یک حلقه قرمز رنگ در اطراف سوراخ ورودی به وجود می آید.

لاروها همچنین برای تغذیه، مغزهای نابالغ گردوها را سوراخ میکنند و گردوهایی که لاروهای کرم سیب در اوایل فصل از آنها تغذیه کرده اند قابل برداشت نخواهد بود، زیرا  باعث ریزش آنها و در نهایت تولید میوه هایی بدون مغز و پر از فضولات می گردد.

نحوه جلوگیری از کرم سیب:

• انتخاب انواع گونه‌های زودرس سیب و گلابی نسبت به گونه‌های دیررس و گردوهای دیربرگ تا حدودی کمتر در معرض آسیب هستند.
• بهداشت باغات
• بررسی هفتگی درختان حدود یک ماه تا شش هفته پس از شکوفه دادن، و خارج کردن میوه های مشکوک به کرم   سیب
•  حذف میوه های ریخته شده پای درختان میزبان.

راه های کنترل کادلینگ یا کرم سیب:

در صورت وجود سطح بالای آلودگی، استفاده از حشره کش ممکن است ضروری باشد. صرف نظر از حشره کشی که استفاده می کنید، زمان بندی و دفعات مناسب کاربرد بسیار مهم است. در یک آلودگی متوسط، ممکن است سمپاشی نسل اول در بهار و پایین نگه داشتن جمعیت در بقیه فصل با روش های دیگر کافی باشد. اگر با هجوم شدید افت مواجه هستید، یا می‌خواهید میوه‌ای بدون لکه داشته باشید، ممکن است نیاز به استفاده مکرر سموم باشد.

   حشره کش های شیمیایی

با توجه به چند نسلی بودن این آفت،  کنترل  شیمیایی این آفت، نیز طی چندین  نوبت صورت می گیرد و در  باغات آلوده توصیه سمپاشی به شرح ذیل است:

• سمپاشی اول :  در زمان تورم جوانه ها

اولین سم پاشی در زمان تورم جوانه ها  در ماه های بهمن و اسفند (فوریه و مارچ)  انجام گردد به همین منظور روغن ولک یا سم پیش بهاره غلیظ     ( کمی بیشتر از دزهای دو سال قبل) به همراه یک سم حشره کش نفوذی مثل دیازینون و یا دورسبان استفاده می شود. بهترین حالت این است که روغن ولک را دقیقه ۹۰ یعنی دقیقا قبل از باز شدن فلس جوانه ها مصرف گردد.

• سمپاشی دوم: ظهور برگهای اولیه سیب

سم پاشی دوم همزمان هم برای کرم در زمان ظهور برگهای اولیه سیب و تقریبا بعد از ریزش ۷۰-۸۰ درصد شکوفه ها با سموم سیستمیک مثل استامی پراید  انجام می گردد. چون سم استفاده شده روی لاروهای کرم سیب هم موثر است.

• سمپاشی سوم : فندقی شدن سیب

مبارزه با کرم درخت میوه سیب زمانی موثر است که لارو از تخم خارج شده اما هنوز وارد میوه نشده است. کنترل این کرم در زمان فندقی شدن میوه ها تا زمان برداشت حدود ۳ نوبت به سمپاشی نیاز دارد. سموم موثر و پرکاربردی جهت دفع کرم درخت میوه سیب وجود دارد و سم پاشی سوم در زمان فندقی شدن میوه های سیب می باشد که همزمان با ظهور نسل یک این آفت می باشد.  برای سمپاشی نسل یک که می توان از همان استامی پراید یا سومی سیدین(فن والریت) باشد استفاده شود  و بقیه دفعات با فاصله ۲۵ روز تکرار شود. اگر هوا گرم باشد  و درخت نیز در سال مذکور پربار باشد حتما باید تعداد ۳ یا ۴ بار سمپاشی اجرا شود. بهترین حالت این است که هر بار نوع سم عوض شود تا مقاومت نسبت به سموم بوجود نیاید.

سمپاشی علیه کرم درخت میوه سیب (نسل اول) در خرداد ماه با یکی از حشره کش های زیر به همراه کود مایع دارای ازت بالا انجام می شود:

دیازینون (یک در هزار)

فن والریت (75/0 در هزار)

استامی پراید (5/0 در هزار)

مچ یا لوفنوورن (یک در هزار)

کالیپسو یا تیاکلوپرید (2/0 در هزار)

سایپرمترین (5/0در هزار)

زولون (5/1 در هزار)

بعلاوه باید در هر بار سمپاشی تله های فرمونی زوکون یا دلتا نصب شده  از باغ برداشته و بعد از اتمام سمپاشی دوباره در محل نصب شده قرار گیرند.

 بهداشت باغی

حذف علف های هرز محدوده سایه انداز درخت کردن،  از بین بردن میوه های آلوده ریخته شده در زیردرخت در طول سال و از بین بردن برگها و پوسته های خشک درختان در کف باغ (از بین بردن پناهگاه زمستانی آفت)با استفاده از عملیات های شخم زنی و دیسک زنی.

شخم زدن

هرس کردن

از بین بردن علف های هرز

ایجاد محیط مناسب رشد و شرایط نوردهی

تغذیه مناسب درختان

بارعایت اصولی و کاربرد کودهای کامل و ریزمغذی های مورد نیاز تا حد زیادی می توان بر این مشکل فائق شد

عدم کاربرد کود دامی پوسیده نشده:

کاربرد کود دامی تازه سبب طغیان کرم سیب می گردد حال آنکه  وجود کودهای دامی پوسیده شده و توصیه شده سبب استحکام بیشتر گیاهان در برابر آفات می گردد

حشره کش های بیولوژیک

استفاده از پارازیتوئیدها، پرداتورها، پاتوژن ها، آنتاگونیست ها  و  یا  میکروارگانیسم  های رقیب برای کاهش جمعیت یک آفت

برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر درمورد دوز مصرفی و نحوه ی مصرف حشره کش ها و روغن ها با کارشناسان متخصص و مجرب شهر گیاه در ارتباط باشید.

سوالات متداول

آیا می توانید سیب ها را با کرم سیب بخورید؟

به دلیل وجود کپک و وجود آفلاتوکسین توصیه نمی شود.

چه زمانی باید کرم سیب را سمپاشی کرد؟

در حالت ایده‌آل، یک تله قرار می‌دهید تا زمان پرواز پروانه بالغ را بدانید، سپس می‌توانید زمان سمپاشی را بر اساس آن تعیین کنید.