علت سفید شدن دانه های انار

درخت انار با نام علمی ( (Punica granatum ، از خانواده (Punicaceae)  گیاهی است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پرورش می‌یابد و بومی ایران و کشورهای هم‌جوار است. میوه آن در بخش صادرات محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی محصولی بی‌رقیب می‌باشد. میوه انار برای رسیدن کامل به تابستان  های گرم و طولانی و پاییز خشک و بدون باران نیاز دارد، زیرا بارندگی در فصل پاییز و سرمای زودرس هوا موجب ترکیدگی میوه می شود. هوای خنک و وجود اختلاف درجه حرارت شب و روز در رنگ پذیری پوست و دانه ها موثر است.

میوه انار پر از مواد غذایی مورد نیاز برای سلامت بدن است. این میوه حاوی مقادیر بالایی آنتی اکسیدان می باشد که در حفظ سلامتی بسیار موثر است.

سفيد شدن دانه های انار هر ساله خسارت زيادي به باغداران وارد مي‌كند.  لذا بعلت وارد آ.وردن خسارت به باغداران و صادر کنندگان در سال های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است. این عارضه بعلت تخریب و تغییر در ترکیب آنتوسیانین های موجود در دانه های انار ایجاد می شود.. با بروز این عارضه، رنگ دانه های انار از قرمز تیره به کرم تا قهوه ای تغییر می یابد و شکاف و حفره هایی در غشا و بافت میوه انار ایجاد می شود که موجب بد شکل شدن میوه انار و کاهش کیفیت میوه و نامطلوب گشتن طعم آن می شود. در صورت سفید شدن دانه ها در نزدیکی زمان برداشت ، نمی توان کاری برای بهبودی دانه ها انجام داد.  اما استفاده از روش های پیشگیری  و کاربرد مواد مغذی ، آبیاری منظم
، از بین بردن شاخه هایی که در اثر نور خورشید آسیب دیده اند و همچنین بکار بردن پوشش های ضد نور خورشید ، جوان سازی درختان و برداشت بموقع خسارت این عارضه را به حداقل می رساند.

آنتوسیانین در درخت انارمی شود. در صورت کاشت این دانه ها نوع جدیدی از انار با رنگ سفید و طعم شیرین تر ایجاد می گردد.

دانه های سفید نسبت به سایر انواع دانه انار اسیدیته کمتری دارند. به همین دلیل بافت آنها نرم تر است و طعم آن شیرین تر می باشد.ولی فواید دانه های انار سفید برای سلامتی مانند انارهای قرمز معمولی می باشد. علاوه بر این، این دانه ها دارای محتوای فیبر بالاتری هستند .

مهمترین عوامل بروز عارضه سفید شدن دانه در انار را بشرح ذیل بیان می کنیم:

عناصر ريز مغذی

عناصر ريز مغذی مانند روی و آهن نقش موثری در حفظ آنتي اكسيدانها مانند اسيد اسكوربيك و در نتیجه افزايش ميزان آنتوسيانين دارند، بنابراین کاهش مقدار آن ها میتواند باعث بروز سفیدی دانه های میوه شود. همچنين كلسيم نيز در افزايش پايداری آنتوسيانين در برابر دماهای بالا نقش موثري دارد، لذا توصیه می گردد از کودهای غنی از این عناصر استفاده شود.

 اثرات آب‌وهوایی و خشک‌سالی‌های پی‌درپی

 وزش بادهای گرم ، تابش مستقیم خورشید و متعاقب آن افزایش میزان تبخیر و تعرق در طول تابستان باعث از بین رفتن آنتوسیانین موجود در میوه‌ها می شود که بطور بالقوه در برابر حرارت ناپایدار می‌باشند.

طولانی بودن دوره آبیاری

انار نسبت به کمبود آب حساس است . لذا برای تولید مناسب و با کیفیت مطلوب، آبیاری درخت آن باید به‌موقع و منظم صوت پذیرد. از این رو در مناطقی که آب‌وهوای گرم‌تر و تبخیر بیشتری دارند، باید دوره آبیاری کوتاه‌تر باشد. انار بویژه در دو ماهه اول تابستان به آب بیشتر و دوره آبیاری کوتاه‌تری نیاز دارد.

کمبود آب بعد از کوددهی

مصرف کودهای شیمیایی هرچند رشد درخت را بیشتر می‌کند ولی در چنین شرایطی، نیاز آبی درخت افزایش یافته و لذا در صورت عدم تأمین آب کافی، دانه‌ها دچار نوعی سوختگی شده و عارضه دانه سفیدی در آن‌ها حادث می‌ گردد. لذا قبل از استفاده از کودهای شیمیایی، به‌ویژه ازت و فسفر، مقدار آب قابل‌دسترس برای آبیاری درخت  را بررسی کنید تا بمیزان کافی موجود باشد.

مسن بودن درخت انار

در درختان انار مسن و قدیمی، به علت اینکه بافت آوندی آن‌ها چوبی شده است، انارهایی که در سرشاخه‌ها قرار دارند دچار عارضه دانه سفیدی می‌شوند. هرس صحیح این‌گونه درختان، در کاهش دانه سفیدی آن‌ها مؤثر است

.

تأخیر در برداشت میوه رسیده انار

تأخیر در برداشت انارهای رسیده موجب میشود دانه‌های انار به رنگ روشن تا قهوه‌ای درآیند. کاهش میزان سنتز آنتواکسیدان‌ها و افزایش میزان تخریب آنها در اواخر دوره رشد میوه انار، از شدت رنگ دانه‌ها کاسته و موجب عارضه سفیدی دانه میشود.

همچنین درصورتیکه میوه انار در انبار و یا سردخانه ، در دمایی کمتر از دمای مطلوب نگهداری شود ، آنتوسیانین‌ها به سرعت تجزیه شده و دانه ها به رنگ روشن تا قهوه‌ای در می‌آیند.

منابع:
- ، بررسي علل سفيد شدن و عدم رنگ گيري دانه هاي انار-آريل انار-در مناطق انار خيز(مطالعات تكميلي)، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر . معاونت امور تولیدات گیاهی . 1393

- سکینه فرجی و همکاران. عارضه دانه سفیدی در انار و راهکارهای کاهش آن. مجله ترویجی انار28-21: (2)1. 1398

Ben-simhon,Z ., Judeinstein, S., Trainin, T and Holland, D. 2015. A “White” Anthocyanin-less Pomegranate (Punica granatum L.) Caused by an Insertion in the Coding Region of the Leucoanthocyanidin Dioxygenase (LDOX; ANS) Gene. PLoS One; 10(11).

White Pomegranate’s Information and Facts. https:// speciallyproduce.com