شناسایی و کنترل لکه برگی سپتوریا

لکه برگی سپتوریا یک بیماری بسیار رایج در گوجه فرنگی است. این بیماری توسط قارچ                                    (Septoria lycopersici) ایجاد می شود و می تواند گوجه فرنگی و سایر گیاهان خانواده Solanaceae، سیب زمینی و بادمجان را در هر نقطه از جهان تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه لکه برگی سپتوریا لزوما در گیاه گوجه فرنگی باعث از بین رفت بوته نمی شود، اما به سرعت گسترش می یابد و می تواند برگ ها را از بین ببرد و آنها را ضعیف کند و توانایی تولید میوه را ازگیاه بگیرد.

گسترش لکه برگی سپتوریا چگونه است؟

هاگ های قارچ در مخفی شدن و انتظار برای شرایط ایده آل بسیار خوب عمل می کنند. آنها می توانند مسافت های زیادی را طی کنند، به امید یافتن شرایط ایده آل برای رشد. قارچ Septoria lycopersici روی بقایای گیاهی گوجه فرنگی، علف های هرز موجود در سطح خاک و یا در داخل خاک می تواند زمستان گذرانی کند.

از طریق برگشت آب از سطح خاک بر روی گیاه در هنگام آبیاری، حشرات، افراد و تجهیزاتی که در تماس با گیاه و یا خاک آلوده هستند به گیاهان سالم انتقال پیدا می کند. شرایط گرم(15تا26 درجه سانتیگراد) و مرطوب بهترین شرایط برای ایجاد لکه برگی سپتوریا است و در این زمان تشخیص سریع بیماری حائز اهمیت است اگر زود تشخیص داده شود، می توان آن را کنترل کرد.

علائم لکه برگ سپتوریا در گیاهان گوجه فرنگی

لکه های برگی سپتوریا تا حدودی دایره ای شروع می شوند و ابتدا در سطح زیرین برگ های مسن تر، در پایین گیاه ظاهر می شوند. آنها کوچک، (1.6 تا 3.2 میلی متر) قطر دارند، با حاشیه قهوه ای تیره و خاکستری یا قهوه ای روشن تر هستند و یک هاله زرد ممکن است اطراف نقطه را احاطه کند.

با گسترش بیماری، لکه ها بزرگتر می شوند و ممکن است با هم ترکیب شوند. اگر آنها را از طریق میکروسکوپ  ببینید، ممکن است  اندام های باردهی قارچها را ببینید که شبیه جوش های قهوه ای تیره هستند که این یکی از علائمی است که لکه برگی سپتوریا را از سایر بیماری های لکه برگی متمایز می کند

اگرچه علائم معمولا در برگ‌های مسن‌تر و پایین‌تر رخ می‌دهد، اما این بیماری می‌تواند در هر مرحله از زندگی گیاه گوجه‌فرنگی ایجاد شود. همچنین ممکن است روی ساقه‌ها و همچنین شکوفه‌ها و کاسه گل ظاهر شوند اما خیلی به ندرت روی میوه ها ایجاد خسارت می کنند.

در صورت عدم درمان، لکه برگ سپتوریا باعث زرد شدن، خشک شدن ونهایتا باعث ریزش برگها می شود این ریزش باعث تضعیف گیاه می‌شود و آن را به زوال می‌کشد و باعث سوختگی گوجه‌فرنگی‌های محافظت ‌نشده که در معرض آفتاب  قرار دارند، می‌شود. گوجه فرنگی بدون برگ، قادر به تولید و رسیدن بلوغ نخواهد بود و لکه برگ سپتوریا به سرعت گسترش می یابد.

نحوه کنترل لکه برگ سپتوریا

 چند راهکار برای درمان لکه برگ سپتوریا در هنگام ظاهر شدن وجود دارد، عبارتند از:

حذف برگ های آلوده: باید در اولین فرصت برگ های آلوده را جدا کنید و قبل از کار با گیاهان سالم حتما دست ها و وسیله های خود را کاملا بشویید یا ضد عفونی کنید.

استفاده از قارچ کش های ارگانیک مانند قارچ کش های حاوی بی کربنات مس یا پتاسیم به جلوگیری از گسترش بیماری کمک می کنند و باید به محض ظاهر شدن اولین علائم شروع به سمپاشی کنید

چگونه از لکه برگی سپتوریا روی گوجه فرنگی جلوگیری کنیم؟

احتمالا نمی توانید به طور کلی از لکه های برگ سپتوریا جلوگیری کنید زیرا بسیار گسترده است و در شرایط ایده آل، سعی می کند در باغ و مزرعه ی شماگسترش پیدا کند با این حال، برخی اقدامات احتیاطی وجود دارد که می توانید برای کاهش احتمال بروز لکه های برگ سپتوریا انجام دهید.

از بذر های ضد عفونی شده استفاده کنید، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این قارچ توسط بذر ها منتقل می شود وجود ندارد

با یک مزرعه ضد عفونی شده شروع کنید و تمام گیاهان آسیب دیده را دور بریزید این قارچ می تواند روی بقایای گیاهان بیمار زمستان گذرانی کند و مهم است که همه گیاهان آسیب دیده را دور از باغ و توده کمپوست دور بریزید. به خاطر داشته باشید که ممکن است به سیب زمینی و بادمجان شما نیز سرایت کرده باشد.

از آبیاری به صورت مه پاشی خودداری کنید زیرا آب به گسترش لکه برگ سپتوریا کمک می کند فقط با آبیاری در پایه گیاه تا حد امکان از مرطوب شدن برگها خودداری کنید. البته، غیرممکن است که مانع از باران شوید اما با اصلاح روش آبیاری تا حدی به کنترل بیماری کمک می شود.

با رعایت فاصله کشت تهویه مناسبی بین بوته ها ایجاد کنید تا گردش هوا به خوبی انجام شود. گردش هوای خوب به ویژه در دوره های مرطوب و بارانی مهم است.

همچنین یک لایه مالچ به جلوگیری از پاشیدن هاگ روی زمین به برگ های پایینی کمک می کند.

قارچ کش های شیمیایی در حالی که گزینه ی ایده آل نیستند، ممکن است تنها گزینه برای کنترل بیماری های پیشرفته باشند برای مبارزه شیمیایی با بیماری سپتوریا می توان از سموم پروپیکونازول (1لیتر در هکتار)  قارچکش فلوتریافول+کاربندازیم( 1.5لیتر در هکتار ) استفاده کرد.