تاثیر هیومیک اسید در جلوگیری از سرما زدگی گیاه

سرمازدگی از مشکلات شایع در مناطق خشک و کویری است که بدلیل کمبود رطوبت و اختلاف شدید دمای شب و روز ایجاد می شود. هرساله بخش زیادی از محصولات کشاورزی به دلیل سرمازدگی از بین می روند. تابحال هیچ راه حل جامعی برای رفع این مشکل یافت نشده است، هرچند هیومیک اسید تا حدودی می تواند مانع از سرمازدگی شود.
هیومیک اسید موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های خاک شده که بنوبه ی خود سبب گرم شدن خاک اطراف ریشه می گردند. همچنین اسید هیومیک موجب حفظ بیشتر رطوبت خاک می شود که به دلیل بالا بودن گرمای ویژه آب، کالری بیشتری در خاک ذخیره می شود. هنگام شب
،  خاک مرطوب نسبت به خاک خشک که سریع گرما از دست می دهد بدلیل آنکه مقدار کالری بیشتری ذخیره کرده است آهسته تر خنک می شود و درنتیجه احتمال سرمازدگی را کاهش می دهد. هیومیک اسید رنگ تیره ای به خاک می دهد و در نتیجه انرژی بیشتری جذب خاک می شود. ضمن آنکه هیومیک اسید و اسید فولیک ، متابولیسم درون سلولی را افزایش می دهند و با این مکانسیم به مقابله با سرما کمک می کنند.

پس از یخ زدن ، گیاهان معمولاً رشد ضعیفی از خود نشان می دهند. وقتی برگها یخ می زنند رنگ برگها در مواردی سفید و روشن و در موارد شدید پژمرده می شود.  وقتی شاخه ها و تنه ها یخ می زنند، در پوسته شاخه ها و تنه ها شکاف های کوچکی ایجاد میشود که به راحتی می توانند منجر به ایجاد بیماری در شاخه و تنه ها شوند. هنگام یخ زدگی داخل شاخه ها و تنه ها توسط مواد رزینی مسدود شده، انتقال مواد غذایی و آب مسدود شده، قسمت های مسدود شده تغییر رنگ داده و نکروزه می گردند. سیستم ریشه ای یخ زده و به آرامی رشد می کند.  وقتی یخ زدگی شدید باشد، ریشه ها سیاه می شوند و می پوسند.

در مواجهه با خسارات یخبندان گسترده،  درمان به موقع کلید اصلی است و باید از قبل پیشگیری و کنترل صورت پذیرد. خیلی دیر خواهد بود که منتظر بمانیم تا ویژگی های خسارت سرمازدگی قبل از انجام اقدامات پیشگیرانه آشکار شود. اقدامات زیر در جلوگیری از سرمازدگی موثر خواهد بود:

1- مقابله با آسیب های مکانیکی که با توجه به شدت له شدن و خم شدن درختان در اثر برف، روش های مختلفی برای درمان اتخاذ می شود.

درختان افتاده را می توان به موقع با توجه به شرایط آب و هوایی و یخ زدگی خاک دوباره کاشت. شاخه هایی که در اثر یخ و برف له می شوند باید به خوبی هرس شوند و سپس به موقع از عامل التیام دهنده زخم استفاده شود. اگر سیستم ریشه ای در اثر خوابیدن آسیب دیده باشد، باید هرس و ضدعفونی شود و سپس دوباره کاشته شود. با پوشاندن خاک با کمپوست می توان در حفظ حرارت خاک به ریشه ها کمک کرد.

2- مقابله با آسیب های فیزیولوژیکی: برای بوته های گلدار بعد از بالا رفتن مداوم دما از 10 درجه سانتی گراد ، ضدیخ گیاه + کود محلول پاشی کاربردی را با اسیدهای آمینه، هیومیک اسید و ... اسپری کنید، در صورت وجود کودهای مایع آلی تاثیر بهتری خواهد داشت. به اندازه کافی آبیاری کنید و در طول دوره جوانه زنی کود آلی بپاشید تا مدیریت آب و کود تقویت شود. برای نهال هایی که باید شاخه یا شاخه های آنها پس از سرمازدگی بازیابی شوند، کود و آفت کش را اسپری کنید تا از بیماری و نکروز شاخه های سرمازده جلوگیری شود و بهبودی قسمت های سرمازده تسریع شود.

برای درختان بزرگ، اگر آسیب یخ زدگی خیلی جدی نباشد و دما به طور پایدار به بیش از 10 درجه سانتیگراد افزایش یابد، می توانید ضد یخ گیاهی + کود محلول پاشی کاربردی، اسیدهای آمینه، اسید هیومیک و غیره، یا کود مایع آلی اسپری کنید و  هر 10 تا 20 روز مجددا اسپری کنید.

درختانی که خسارت شدید سرمازدگی دارند اغلب درجات متفاوتی از سرمازدگی روی تنه اصلی یا شاخه های اصلی دارند که به راحتی توسط عوامل بیماری زا آلوده می شوند و پوسیدگی خشک ایجاد می کنند. تظاهرات شهودی عبارتند از زخم و مایعات. در فصل بهار که دمای هوا به سرعت بالا می رود، چون برگ ها آب بیشتری را تبخیر می کنند، انتقال آب به شاخه های بیمار به شدت کاهش می یابد که باعث کم آبی و از بین رفتن شاخه ها و برگ ها می شود و در موارد شدید، کل درخت می میرد.

بنابراین، در منطقه کوچکی از پوست درخت که منجمد شده است، قسمت پوسیده تنه را بتراشید و سپس برای ترمیم زخم به آن تیوفانات-متیل بمالید. برای درختان با رشد ضعیف، علاوه بر راه حل پیشنهاد شده محلول پاشی کودهای برگی، کوددهی ریشه و سایر اقدامات، در رفع سرمازدگی موثر خواهند بود.

برای ترمیم ریشه ها باید به سست شدن خاک، با حفر چاله در اطراف درختان کمک نموده و به اندازه کافی به کودهای آلی و شیمیایی برای تسریع احیای بنیه درخت و مکمل های غذایی توجه شود. پس از افزایش دما، از یک عامل ریشه زا برای آبیاری به موقع برای رشد ریشه استفاده کنید. در صورت پوسیدگی طوقه ریشه، قسمت پوسیده را بتراشید و از ماده ریشه زا و ضدعفونی کننده خاک برای آبیاری استفاده کنید یا با اسپری،  سیستم ریشه و خاک را با هم ضد عفونی کنید. پس از درمان، کود محلول در آب حاوی اسید هیومیک را می توان به طور مرتب اسپری کرد تا سیستم ریشه را جوان کند. درختانی که وضعیت ضعیف و شرایط نامناسب دارند باید مراقبت ویژه شوند.

درمان خسارت سرمازدگی باید فوری انجام گیرد. انجام اقدامات همه جانبه برای کاهش و ترمیم خسارات سرمازدگی اولویت اول ابتدای بهار هر سال است. علاوه بر این گیاهان پس از یخ زدگی به راحتی مورد حمله آفات و بیماری ها قرار می گیرند و در ادامه باید کنترل و مدیریت آفات را تقویت کرد. گیاهان آسیب دیده از سرما را در اواخر زمستان و اوایل بهار کوددهی کنید و به موقع آبیاری نمایید تا گیاهان آسیب دیده در اسرع وقت بهبود یابند. همچنین می توان آنها را با مخلوطی از کودهای برگی و تنظیم کننده های محرک رشد اسپری کرد تا وضعیت شاخه ها و برگ ها را بهبود بخشد.

منابع:

1. Application of Humic Substances in Agricultural Industry. https://www. mdpi. Com
2. Effect of Humic Acid on Plant Growth and Nutrient Uptake. https:// www. Tandfonline.com
3. Humic Acid Uses, Side Effects and More. https:// www. webmed. com