اصول نگهداری از ارکیده- بخش اول

اصول نگهداری از ارکیده(رطوبت، دما ، آبیاری، رطوبت، خاک و کوددهی)

شما می‌توانید ارکیده را هم در باغچه و هم در گلدان کاشته و در منزل از آن نگهداری کنید.
در این مقاله نکاتی را درباره طریقه ی صحیح آبیاری ارکیده و شرایط محیطی مناسب برای رشد آن صحبت می کنیم:

ارکیده از خانواده ثعلب‌ها می باشد. خانواده ارکیده یکی از بزرگ‌ترین خانواده‌ها در قلمرو گیاهان گلدار است: بیش از 25000 گونه به طور طبیعی در هر قاره به جز قطب جنوب رشد می‌کنند. گل ارکیده دارای رنگ های مختلفی مانند: سفید، ارغوانی، ارغوانی رگدار، صورتی، زرد، ترکیبی از صورتی و سفید و … است.. بیشترین پراکنش ارکیده ها در مناطق گرمسیری، یعنی در آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی می باشد. گلبرگ ها و کاسبرگ های ارکیده (داخلی ترین گلبرگ ها) معمولاً در گروه های سه تایی یافت می‌شوند. برگ های ارکیده با یک لایه مومی سنگین پوشانده می‌شود تا از هدر رفتن آب جلوگیری شود.

اکثر ارکیده های خریداری شده در فروشگاه ها در گلدان های پلاستیکی ارزان قیمت بسته بندی می شوند که ریشه های آن در خزه اسفاگنوم خیس شده بسته بندی شده است. این موضوع مشکل زا است، زیرا آنها به جریان هوا برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه نیاز دارند. هنگامی که گلدان خود را به خانه آوردید، باید به فکر گلدان مجدد باشید.

فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیده­ ها متفاوت است، معمولا از دی ماه شروع می­شود و چند ماه گل دارند. پس از گلدهی مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گل­هاشان تا ماه­ها زیبا و درخشنده باقی می­ماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط) و بعد از آن با چیدن گلهای خشک شده، دوباره در فصل رشد به گل می‌نشینند.

ارکیده از خانواده ثعلب‌ها می باشد. خانواده ارکیده یکی از بزرگ‌ترین خانواده‌ها در قلمرو گیاهان گلدار است: بیش از 25000 گونه به طور طبیعی در هر قاره به جز قطب جنوب رشد می‌کنند. گل ارکیده دارای رنگ های مختلفی مانند: سفید، ارغوانی، ارغوانی رگدار، صورتی، زرد، ترکیبی از صورتی و سفید و … است.. بیشترین پراکنش ارکیده ها در مناطق گرمسیری، یعنی در آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی می باشد. گلبرگ ها و کاسبرگ های ارکیده (داخلی ترین گلبرگ ها) معمولاً در گروه های سه تایی یافت می‌شوند. برگ های ارکیده با یک لایه مومی سنگین پوشانده می‌شود تا از هدر رفتن آب جلوگیری شود.

اکثر ارکیده های خریداری شده در فروشگاه ها در گلدان های پلاستیکی ارزان قیمت بسته بندی می شوند که ریشه های آن در خزه اسفاگنوم خیس شده بسته بندی شده است. این موضوع مشکل زا است، زیرا آنها به جریان هوا برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه نیاز دارند. هنگامی که گلدان خود را به خانه آوردید، باید به فکر گلدان مجدد باشید.

فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیده­ ها متفاوت است، معمولا از دی ماه شروع می­شود و چند ماه گل دارند. پس از گلدهی مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گل­هاشان تا ماه­ها زیبا و درخشنده باقی می­ماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط) و بعد از آن با چیدن گلهای خشک شده، دوباره در فصل رشد به گل می‌نشینند.

پرورش و نگهداری گل ارکیده بسیار آسان است و این گل زیبا در لیست گیاهان کم نور و کم آب قرار می‌گیرد. دانه وانیل از گونه ای از ارکیده بدست می آید.

گیاه ارکیده پس از جوانه زدن حدود 5-7 سال طول می کشد تا شکوفا شود. گیاهانی که در فروشگاه ها فروخته می شوند ده ها سال قدمت دارند! شکوفه ها آنقدر سنگین هستند که گیاهان بالغ در نهایت وارونه رشد می کنند. ارکیده ها ریزترین دانه های دنیا را دارند. یک غلاف بذر می تواند تا 3 میلیون دانه درون خود داشته باشد! دانه ها آنقدر کوچک هستند که فقط زیر میکروسکوپ دیده می شوند.

نور مناسب :

گل ارکیده به نور خورشید نیاز دارد اما ترجیح می دهد تا از نور به صورت غیر مستقیم بهره بگیرد. با توجه به برگ های گل ارکیده می توانید بفهمید که از نور کافی برخوردار بوده یا نه ؟ برگ های سبز روشن نشان دهنده یک گیاه شاد و سالم است و نشانگر این است که شرایط نوری برای گیاه مناسب است. برگ های سبز تیره نشان می دهد که گیاه نور کافی دریافت نمی کند. برگ‌های سبز مایل به زرد یا قرمز نشان می‌دهند که گیاه در معرض نور زیاد است.  چرا ارکیده من شکوفا نمی شود؟ ارکیده شما به احتمال زیاد نور کافی دریافت نمی کند.

بدون نور کافی، انتظار رشد گیاه را داشته باشید اما انتظارگل نداشته باشید. نور ناکافی شایع ترین دلیل عدم شکوفایی است. این گیاهان در نور شدید رشد می کنند، اما نور مستقیم خورشید می تواند ارکیده ها را بسوزاند. نور روشن و غیر مستقیم از یک پنجره شرقی یا جنوبی ایده آل است.

محل گلدان باید روشن و نورگیر باشد، اما بیش از حد آفتابی نباشد. اگر نور خورشید به مدت طولانی به آن بتابد و یا اگر محل بیش از حد تاریک باشد، ارکیده گلهایش را از دست می دهد و به مرور زمان خشک می شود.

ارکیده در نور زیاد شکوفا میشود ، اما نور مستقیم خورشید می تواند ارکیده ها را بسوزاند. نور روشن ، غیرمستقیم از یک پنجره شرقی یا جنوبی ایده آل است.

گردش هوا

ارکیده ها همچنین باید هوای تازه و در گردش داشته باشند. در طبیعت، نسیم ملایم مداوم برای بقای آنها حیاتی است. هوای در حال حرکت به تبخیر آب راکد کمک می کند که محل پرورش قارچ ها و باکتری هایی است که در طول آبیاری به دام می افتند.

تهویه همچنین به ارکیده ها کمک می کند تا نور شدیدی را تحمل کنند که در غیر این صورت برگ ها را می سوزاند. در تابستان پنجره ها را باز کنید و در زمستان از پنکه نوسانی استفاده کنید. بدون تهویه، ارکیده ها ممکن است در نهایت در اثر پوسیدگی، کمبود دی اکسید کربن یا بیماری بمیرند.

آبیاری

آبیاری و کیفیت آب مورد استفاده برای ارکیده‌ها از مهمترین عوامل محیطی مربوط به پرورش این گلها می‌باشد. در هوای معتدل و یا سردگیاهان را در اوایل روز با آب ولرم یک بار در هفته در زمستان و دو بار در هفته در هوای گرم تر و هر زمان که خاک گلدان نزدیک به خشک شدن است، آبیاری کنید. هنگامی که هوای داخل خانه خشک است برای حفظ رطوبت، گل ارکیده را با آب ولرم اسپری کنید. اگر در محلی زندگی می کنید که آب آهک و یا املاح زیادی دارد سعی کنید از آب جوشیده برای آبیاری استفاده کنید.

توجه کنید هنگام آبیاری روی غنچه‌ها و شکوفه‌ها را آب نپاشید زیرا عمر گلها کم می شود.

 معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد. اندازه ظرف ارکیده تعیین کننده میزان آب مورد نیاز گیاه صرف نظر از شرایط آب و هوایی است.

به طور معمول ، یک گلدان بزرگ زمان بیشتری رطوبت را در خاک نسبت به گلدان کوچک نگه میدارد. هرگاه در مورد آبیاری گیاه خود مطمئن نیستید ، انگشت خود را باندازه یک بند انگشت درون خاک فرو ببرید. اگر خیس بود هنوز زمان آبیاری فرا نرسیده است.

کارشناسان می گویند که ارکیده ها در اثر آبیاری نادرست بیشتر از هر علت دیگری از بین می روند. آبیاری بیش از حد ممکن است منجر به پوسیدگی شود که ریشه های ارکیده را از بین می برد.

ارکیده ها را با تکه های یخ آبیاری نکنید! بیشتر گیاهان آپارتمانی ارکیده گونه های گرمسیری هستند و سرمای مستقیم یک تکه یخ سبب ایجاد تنش در آنها می شود. آب زیر ۱۰ درجه سانتیگراد ممکن است به گیاه آسیب رسانده و خاک را نرم کند. راه‌حل آبیاری منظم با آب در دمای اتاق است.

در زمستان، گیاه خود را گرم نگه دارید و دفعات آبیاری را به یک بار در ماه کاهش دهید. در آبپاشی زیاده روی نکنید و در صورت آبیاری زیاد رطوبت روی برگ ها را پاک کنید. یک روش برای تشخیص تشنگی ارکیده این است که به ریشه های آن نگاه کنید:

ریشه های سفید و پرپشت نشان دهنده ارکیده سالمی است که به درستی آبیاری شده است. هنگام آبیاری، ریشه های سالم باید سبز روشن شوند.

ریشه های خاکستری چروکیده نشان می دهد که ارکیده به آب بیشتری نیاز دارد.

ریشه های چروکیده یا اسفنجی قهوه ای و سیاه نشانه پوسیدگی است، بنابراین آبیاری را کاهش دهید. برای آبیاری نیز مثل اکثر گیاهان، اجازه بدهید خاک خشک شود و سپس آن را آبیاری کنید. و به‌عنوان نکته آخر در باید از زه کشی مناسب خاک نیز مطمئن شوید.

رطوبت مورد نیاز :

بهترین مکان برای رشد ارکیده ها در رطوبت بین 60 الی 80 درصد است. یکی از روش های بالا بردن رطوبت محیط رشد ارکیده ها این است که شما با استفاده از یک اسپری آب پاش رطوبت کافی را به گلدان ارکیده ها برسانید. یکی دیگر از راههای تامین رطوبت مورد نیاز گیاهان اینست که زیر گلدانی گلدان را پر از آب و سنگریزه کرده و گلدان را بر روی سنگ ها قرار دهید. آب موجود در زیر گلدانی تبخیر شده و رطوبت آن از طریق زهکش زیر گلدان، جذب خاک می‌شود. اگر میزان رطوبت داخلی منزل تان کمتر از ۴۰ درصد باشد، حتما نیاز است که به صورت روزانه ارکیده ها آبیاری شوند. رطوبت بالا معمولا بهترین مکان را برای رشد انواع باکتری ها و قارچ ها فراهم می کند و این عوامل به تنهایی می توانند باعث نابودی ارکیده ها شوند.

 در صورت پایین بودن درجه حرارت (۱۳ درجه سانتیگراد) غبارپاشی مضر است. در فصول رشد یعنی بهار و تابستان برای تامین رطوبت، غبار پاشی با آب ولرم و بدون املاح ( آب جوشیده‌ی سرد شده ) انجام دهید.

دمای مورد نیاز گل ارکیده :

برنامه دمایی بکار گرفته شده تحت تاثیر جنس گیاه مورد نظر خواهد بود. در کل ارکیده ها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب می شوند و به همین دلیل می توان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد. دمای مطلوب این گیاه بین ۱۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است. توجه کنید نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. هوای سرد موجب از بین رفتن غنچه ها و هوای گرم باعث رشد بیشتر ساقه ها و نیز گل انگیزی می شود دمای خنک پاییزه موجب تحریک گل آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گل دهنده می شود. ولی ادامه دمای سرد موجب سقط غنچه‌ها می شود. دماهای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند.

ارکیده را در در معرض هوای سرد یا نور مستقیم خورشید یا دریچه های گرمایش هوا قرار ندهید. هوای خشک، گرمای مستقیم و سرما دشمن این گل های ظریف هستند و محیطی ملایم، گرم و تا حدودی مرطوب، دوام شکوفه های ارکیده را بیشتر می‌کند.

خاک مناسب برای پرورش گل ارکیده :

ریشه های گل ارکیده نیاز به هوای بیشتری دارند و به همین دلیل نمی توان از خاک گلدان برای نگهداری گل ارکیده استفاده کرد. ترکیب خاک ها بر حسب نوع ارکیده ها متفاوت است. بهترین ترکیب ، استفاده از مواد سبک و جذب کننده رطوبت مانند پرلیت، پوکه معدنی درشت خرد نشده و کوکوپیت همراه با بقایای پوسیده گیاهان یا پیت ماس بعلاوه مقداری ذغال چوب و مقدار کمی شن است. بهتر است بعد از اتمام گلدهی خاک گلدان تعویض شود. برای کاشت ارکیده داخل گلدان، همیشه گلدان بزرگ انتخاب کنید. زیرا ریشه این گیاه به هوای زیادی در اطراف خود نیاز دارد.

کود دهی :

به عنوان یک قاعده کلی، در زمان اوج رشد (بهار و تابستان) هر 2 هفته یک بار و در زمان خواب (پاییز و زمستان) یک بار در ماه کوددهی کنید. از کود 30-10-10 که رقیق شده است استفاده کنید. همچنین کود مخصوص ارکیده نیز برای تقویت آن توصیه می‌شود. با نزدیک شدن به زمان گلدهی، آن را با استفاده از یک کود متعادل مانند 20-20-20 کوددهی کنید.

گهگاه از کود دارای فسفر زیاد یا تقویت کننده گل دهی بایستی استفاده شود تا جوانه هایی قوی و گل هایی سالم ایجاد گردد. لذا در زمانهای نزدیک گلدهی، میزان فسفر را افزایش دهید مثلا از کود ۲۰-۳۰-۱۰ استفاده کنید. اما زمانی که گیاه گل دارد کوددهی انجام نشود. در طول ماههای سرد و زمانی که گیاه به گل نشسته است، کود دهی را متوقف کنید. از طرف دیگر پیشنهاد می شود. هر ماه یک بار با فشار به گل آب بدهید تا از جمع شدن نمک های کود جلوگیری شود.

منابع:

1. Taking Care of You Orchids: What Are Air Root? https://www.justaddiceorchids.com
2.  Aerial Roots on Orchids: 7 Important Questions. https://orchderia.com
3. Why Does My Orchid Have So Many Air Rots? https://askgardening.com
4. What to Do with Orchid Roots Coming from Plant. https://www.gardeningknowhow.com
5. The Function of Aerial Roots in Orchids. https://homeguidessfgate.com
6. Everything Orchids: Growing Orchids Made Easy. http;//everything-orchids.com
7.  All About Orchids. The American Orchids Society. https://www.justaddiceorchids.com
8. All About Orchids. https://www. Orchid-care-tips.com
9. About Orchids: Basic Orchid Care for Beginners. https://www.aboutorchids.com
10. Orchids- All About Orchids, Caring for Orchids. https://www.orchid.org.uk
11. Orchids Pest and Diseases. http://www.phelpsfarm.com