اثر PH در اثر پذیری کودهای کشاورزی
هنگامی که به نتایج آزمایش خاک خود نگاه می کنید، اولین چیزی که باید به آن توجه کنید pH خاک است، PH خاک معیاری از غلظت هیدروژن (H+) در خاک است. با این حال، pH خاک فقط خاک را اسیدی، خنثی یا قلیایی توصیف می کند. محدوده ای که در هنگام نمونه برداری از خاک به احتمال زیاد بین 5/4-5/8 یافت می شود.
pH خاک معیاری برای سنجش اسیدیته یا قلیایی بودن خاک است. میزان pH خاک، اسیدی یا قلیایی بودن خاک را نشان می دهد. PH خاک در مقیاس 0 تا 14 اندازه گیری می شود. اعداد کمتر از 7 اسیدی و بالاتر از 7 قلیایی هستند. هنگامی که مقدار هیدروژن افزایش می یابد، pH کاهش می یابد و خاک اسیدی تر می شود. افزایش یا کاهش x واحد در pH باعث میشود خاک مورد نظر به توان x برابر اسیدی یا قلیایی شود. PH خاک بر مواد مغذی موجود برای رشد گیاه ، ساختمان خاک و جمعیت باکتریایی خاک تاثیر می گذارد که در نهایت بر رشد و عملکرد گیاه اثر مستقیم دارند. در خاک بسیار اسیدی، آلومینیوم و منگنز میتوانند برای گیاه در دسترستر و سمیتر شوند در حالی که کلسیم، فسفر و منیزیم کمتر در دسترس گیاه هستند. در خاک های بسیار قلیایی، فسفر و اکثر ریز مغذی ها کمتر در دسترس هستند.
شیمی و ترکیب برخی از خاکها میتواند جذب مواد مغذی را برای گیاهان دشوارتر کند. مواد مغذی ممکن است در خاک های خاصی در دسترس نباشند، یا ممکن است به اشکالی وجود داشته باشند که گیاهان نتوانند از آن استفاده کنند. خواص خاک مانند محتوای آب، pH و فشردگی ممکن است این مشکلات را تشدید کند PH. خاک بر مواد مغذی موجود برای رشد گیاه تأثیر می گذارد.
هرگونه عملیات تنظیم pH باید براساس نتایج آزمون خاک صورت گیرد.معمولا خاکهای ایران دارای pH قلیایی هستند و نیازی به افزایش pH نیست بلکه باید مدیریتهایی جهت اسیدی کردن آنها انجام دهیم. اما اگر براساس آزمایش خاک مشخص شد که خاک باغ یا مزرعته تان اسیدی است با روشهایی مثل استفاده از آهک یا دولومیت میتوانید pH خاک را افزایش دهید.
آهک عمدتا حاوی کربنات کلسیم بوده و دولومیت شامل کربنات کلسیم و منیزیم است. هرچقدر مواد آلی یا رس خاک زیاد باشد، آهک یا دولومیت بیشتری برای تغییر pH خاک مورد نیاز خواهد بود .فرمهای گرانول آهک به دلیل پخش راحت و یکنواخت آنها بیشتر توصیه میشوند. این نوع آهک بدون گرد و غبار بوده و بصورت یکنواخت و بدون تاثیری پذیری از باد براحتی پخش میشوند. توجه داشته باشید که برای افزایش PH خاک هرگز از آهک های هیدراته یا هیدروکسید کلسیم استفاده نکنید. زیرا استفاده از این نوع آهک احتمال خسارت و سوزانندگی گیاه را افزایش می دهد. توجه داشته باشید که استفاده زیاد از آهک میتواند دسترسی به عناصر غذایی بویژه ریزمغذیهایی مثل آهن، منگنز و روی را کاهش دهد.
pH خاک چگونه بر دسترسی به نیتروژن تأثیر می گذارد؟
سطح نیتروژن خاک بر pH خاک تأثیر می گذارد. هر چه میزان کوددهی نیتروژن بیشتر باشد اسیدی شدن خاک بیشتر می شود. pH خاک برای دسترسی نیتروژن مهم است. جمعیت باکتری هایی که مواد آلی را تجزیه می کنند در خاک های اسیدی کاهش می یابد و فعالیت آنها متوقف می شود که منجر به تجمع مواد آلی و مواد مغذی به ویژه نیتروژن می شود. سطح نیتروژن هم بر pH خاک تأثیر می گذارد. منابع نیتروژن - کودها، کودهای دامی، حبوبات - حاوی یون های آمونیوم هستند. این موضوع باعث افزایش اسیدیته خاک می شود، مگر اینکه گیاه مستقیماً یون های آمونیوم را جذب کند. با تبدیل آمونیوم به نیترات در خاک (نیتریفیکاسیون)، یون های H آزاد می شوند.
pH خاک چگونه بر روی دسترسی به فسفر تأثیر می گذارد؟
یکی از تأثیرات بر روی دسترسی به فسفر، سطح pH خاک است. اگر خاک خیلی اسیدی باشد، فسفر با آهن و آلومینیوم واکنش می دهد. این امر باعث می شود که در دسترس گیاهان قرار نگیرند. اما اگر خاک خیلی قلیایی باشد، فسفر با کلسیم واکنش می دهد و همچنین غیر قابل دسترس می شود.
pH خاک چگونه بر روی دسترسی به پتاسیم تأثیر می گذارد؟
در pH پایین، در دسترس بودن پتاسیم به طور کلی پایین است PH. پایین توانایی خاک را برای تامین پتاسیم گیاهان کاهش می دهد و بنابراین به طور بالقوه نیاز به کاربرد کود اضافی یا آهک را برای افزایش PH خاک افزایش می دهد. در pH پایین، مسمومیت آلومینیوم نیز می تواند مشکل ساز شود و در نتیجه باعث کاهش رشد ریشه و کاهش جذب آب و مواد مغذی شود. با داشتن pH بالاتر، خاک ظرفیت بیشتری برای تامین پتاسیم برای رشد گیاه خواهد داشت. این امر به ویژه از آنجایی که تامین مواد مغذی در خاک باید مطابق با جذب محصول باشد، اهمیت دارد.
منابع:
- Soil PH and the Availability of Plant Nutrients. https:// nutrientstewardship.org
- Fertilizers and Soil PH. https:// ucanr.edu
- Fertilizer Efficiency Starts With Soil PH. https:// www.farmprogress.com
- Soil PH Effects Potassium and Phosphorus Fertilizer. https:// nutrient.ekonomics.com
- Soil PH and Nutrient Availability. https:// www.horiba.com
- Effect of Soil PH and Soil Application of Calcium, Magnesium… https:// crec. ifas. ufl. Edu
- How Does PH Affect Nutrient Availability and CEC. https:// www. Pda.org.uk
- Effect of PH on Nutrient Availability. https:// www. Researchgate.com
- How A Soil’s PH Affects Nutrient Availability for Your Crop. https:// www. Grainews.com