چگونه استرس جابهجایی را برای گیاهان کاهش دهیم؟
جابجایی گیاهان، چه هنگام خرید یک گیاه جدید، چه هنگام تغییر مکان گلدان در خانه، چه انتقال به گلدان بزرگتر، میتواند برای گیاه استرسزا باشد. این استرس باعث ریزش برگ، زردی، توقف رشد، پژمردگی یا حتی مرگ گیاه میشود.در این مقاله از شهر گیاه بهصورت کامل و کاربردی بررسی میکنیم که چگونه میتوانیم استرس جابجایی را برای گیاهان آپارتمانی کاهش دهیم و چه اقداماتی قبل و بعد از جابجایی ضروری است.
علت ایجاد استرس جابجایی در گیاهان چیست؟
جابجایی باعث تغییر شرایط محیطی گیاه میشود، از جمله:
۱. تغییر نور
گیاه هنگام انتقال ممکن است از نور زیاد به کم یا برعکس منتقل شود و این تغییر سریع باعث شوک میشود.
۲. تغییر رطوبت و دما
گیاهان به محیط پایدار عادت میکنند. تفاوت چند درجهای در دما یا رطوبت میتواند برای برخی گیاهان مثل فیتونیا یا کالادیوم بسیار مخرب باشد.
۳. آسیب دیدن ریشهها در هنگام تعویض گلدان
کوچکترین آسیب هنگام خارج کردن ریشه باعث کاهش جذب آب و ضعف گیاه میشود.
۴. تغییر خاک
خاک جدید ممکن است با خاک قبل از نظر بافت یا pH تفاوت داشته باشد.
۵. تکان و ضربه
حملونقل باعث تکانخوردن ساقهها و برگها شده و گیاه را دچار شوک فیزیکی میکند.
چگونه استرس جابجایی را کاهش دهیم؟
۱. گیاه را قبل از جابجایی کاملاً آبیاری نکنید
خاک خیلی خیس، گیاه را سنگین و آسیبپذیر میکند. بهترین حالت، رطوبت متعادل است. نه خشک و نه خیس.
۲. تغییر شرایط محیطی را آهسته انجام دهید
اگر گیاه را از فروشگاه به خانه میآورید یا میخواهید آن را از اتاقی به اتاق دیگر منتقل کنید:
- نور جدید را بهصورت تدریجی به گیاه بدهید.
- از قرار دادن مستقیم کنار پنجره و آفتاب شدید خودداری کنید.
- دما را همسطح با محیط قبلی نگه دارید.
تغییرات ناگهانی = شوک شدید
۳. بعد از انتقال، گیاه را در محیط آرام قرار دهید
حداقل ۳ تا ۷ روز گیاه را در محیط ثابت بگذارید:
• جابجا نکنید
• نچرخانید
• بهزور کود ندهید
• اسپری بیشازحد نکنید
گیاه نیاز دارد به محیط جدید عادت کند.
۴. رطوبت را بالا نگه دارید
استرس جابجایی معمولاً همراه با کاهش رطوبت جذبشده توسط ریشه است. برای کمک به گیاه:
- استفاده از دستگاه بخور سرد
- سینی سنگریزه
- قراردادن چند گیاه کنار هم برای ایجاد رطوبت طبیعی
گیاهان در رطوبت متعادل راحتتر به محیط جدید عادت میکنند.
۵. بعد از جابجایی، کوددهی نکنید
کود دادن به گیاه استرسدیده آسیب بیشتری ایجاد میکند. کود زمانی مناسب است که گیاه:
• نشانه رشد نشان دهد
• برگ جدید بدهد
معمولاً ۲ تا ۴ هفته بعد از انتقال.
۶. در صورت تعویض گلدان، مراقب ریشهها باشید
برای کاهش استرس هنگام تعویض گلدان:
- خاک خشک یا کمی مرطوب بهترین حالت برای خارج کردن گیاه از گلدان است
- ریشهها را زیاد تکان ندهید
- خاک اطراف ریشه را کاملاً خالی نکنید مگر در شرایط خاص
- گلدان جدید باید تنها یک یا دو سایز بزرگتر باشد
۷. از نور ملایم و غیرمستقیم استفاده کنید
نور زیاد بعد از جابجایی استرس گیاه را چند برابر میکند. بهترین انتخاب:
• پشت پرده روشن
• فاصله ۲ تا ۳ متری از پنجره
• نور مصنوعی ملایم
۸. گیاه را از باد مستقیم دور نگه دارید
بعد از جابجایی، گیاه نسبت به جریان هوا بسیار حساستر است. کولر، پنکه، بخاری و باد سرد پنجره میتواند استرس گیاه را تشدید کند.
۹. اجازه دهید گیاه زمان کافی برای ریکاوری داشته باشد
بسیاری از گیاهان در هفتههای اول انتقال علائمی مثل:
- ریزش چند برگ
- بیحالی
- توقف رشد
نشان میدهند که طبیعی است. با مراقبت درست، بهتدریج به شرایط جدید عادت میکنند.
نشانههای استرس جابجایی در گیاه
• زرد شدن برگها
• ریزش برگهای پایین
• پژمردگی بدون دلیل
• ایجاد لکههای قهوهای
• توقف رشد
• شل شدن ساقهها
• پیچ خوردن برگها
این علائم معمولاً ۱ تا ۳ هفته طول میکشد تا برطرف شود.
چه کارهایی بعد از جابجایی ممنوع است؟
- آبیاری زیاد
- اسپری زیاد روی برگ
- کوددهی
- نور زیاد
- تعویض چندباره مکان
- کاشتن در گلدان خیلی بزرگ
این کارها استرس گیاه را دو برابر میکند.
جمعبندی
جابجایی برای گیاهان یک تجربه استرسزا است؛ اما با رعایت چند نکته مهم مانند ثابت نگه داشتن شرایط محیطی، ایجاد رطوبت کافی، جلوگیری از نور شدید، آسیب نزدن به ریشه و خودداری از کوددهی، میتوان این استرس را به حداقل رساند. مراقبت ملایم در چند هفته اول، کلید موفقیت در عادتکردن گیاه به محل جدید است.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
اینستاگرام
یوتیوب
