دلایل ریزش گل در گوجه فرنگی

چرا گاهی گل های گوجه فرنگی به جای تبدیل شدن به میوه پژمرده شده و می ریزند؟ ریزش شکوفه های گوجه فرنگی از بین رفتن گل در گیاه گوجه فرنگی است که در اثر ترکیبی از عوامل ایجاد می شود. جلوگیری از گرده افشانی و لقاح نامناسب گل ها، دمای زیاد، کمبود آب، کمبود نور آفتاب، کمبود نیتروژن، هرس بیش از حد، ژنتیک ضعیف، بادهای شدید، آفات و بیماری‌ها از دلایل معمول ریزش گل های گوجه فرنگی هستند. در این فرسته دلایل ریزش گل ها در گوجه فرنگی را بررسی می کنیم:

دما:

نوسانات دمایی یکی از دلایل شایع ریزش گل های گوجه فرنگی است و سبب می شود شکوفه‌های گوجه‌فرنگی بریزند بدون اینکه میوه بدهند. اگر دمای روز بین 21 تا 29 درجه سانتیگراد باشد، گوجه فرنگی بهترین رشد را دارد. در حالی که گیاهان می توانند دماهای شدیدتری را برای دوره های کوتاه تحمل کنند، چندین روز یا شب با دمای خارج از محدوده ایده آل باعث می شود که گیاه میوه دهی را متوقف کند و روی بقا تمرکز کند. لذا چندین روز دمای بالاتر از 30 درجه سانتیگراد یا کمتر از 12 درجه سانتیگراد در شب باعث ریزش گل های گیاه می شود. درجه حرارت بالا سبب ایجاد اختلال در لقاح در گوجه فرنگی میشود و در صورتی که دمای هوا به مدت چند روز بیش از 30 درجه سانتی گراد باشد، گرده افشانی و لقاح در گوجه فرنگی دچار اختلال می گردد. اگر گرده افشانی در طی چند روز اتفاق نیفتد و یا شکوفه ها لقاح انجام ندهند، گلها درنهایت خشک شده و می ریزند. در طول بهار و پاییز شبهای خنک با درجه حرارت زیر 12 درجه سانتی گراد نیز می‌تواند باعث ریزش گل‌های گوجه فرنگی شود. دمای پایین از رشد مناسب شکوفه های گوجه فرنگی جلوگیری کرده و سبب ایجاد گرده های عقیم می گردد. لذا از کاشت زود هنگام گوجه فرنگی در بهار باید اجتناب کرد.

عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و کوددهی

همواره اطمینان حاصل کنید که خاک دارای ترکیب مناسبی از مواد مغذی برای تولید بهترین گوجه فرنگی است.

افزودن فسفر بیشتر به خاک برخلاف باور مردم که معتقدند فسفر سبب ایجاد شکوفه های بیشتر در گیاه می شود ، تاثیری در گلدهی ندارد؛ ولی میزان پایین فسفر در خاک رشد را متوقف می کند. افراط در استفاده ازکودهای غنی از نیتروژن، بدون همراهی فسفر و پتاسیم نیز، به این معنی است که گیاهان بیشتر از گل، برگ می دهند. لذا گیاه شاخ و برگ زیادی تولید می کند و در نتیجه انرژی کافی برای تولید گل و میوه نخواهد داشت. در اثر استفاده بیش از حد از کودهای ازته تعداد میوه هایی که در گیاه تشکیل می شود کم شده و گیاه دارای ساقه های باریک و ضعیف خواهد شد که تحمل وزن میوه های گوجه فرنگی را نخواهد داشت و درنتیجه گیاه گوجه فرنگی دچار گل ریزی خواهد شد. لذا بهتر است برای حل این مشکل از کودهای با فسفر بالا و نیتروژن متوسط استفاده کرده و پس از تشکیل میوه، از دادن کودهای نیتروژنه بپرهیزید. کمبود عناصر غذایی بویژه کمبود آهن، بر و پتاسیم نیز در موارد معدودی سبب ریزش گل در گوجه فرنگی میشود.

بطور کلی مصرف یک کود مناسب، متعادل و همه منظوره گزینه خوبی برای تغذیه گیاهان گوجه فرنگی است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در  زمینه تغدیه گوجه فرنگی به برنامه غدایی گوجه فرنگی شهر گیاه مراجعه نمایید.

آبیاری نامناسب

گیاهان گوجه فرنگی باید به طور منظم آبیاری شوند تا از حفظ سطح رطوبت خاک اطمینان حاصل شود و درنتیجه گیاه از سیستم ریشه ای سالم برخوردار شده و گل های مناسب تولید کند. آبیاری نامناسب و غیر اصولی موجب می‌شود ریشه گیاه دچار پوسیدگی شده و به شاخه و برگ‌های گیاه آسیب وارد شده و گل ها و برگ ها پژمرده شوند. اگر میزان آبیاری کم باشد، برگها پژمرده می شوند. کمبود آب همچنین می تواند منجر به ریزش شکوفه ها گردد. اگر از سیستم آبپاش استفاده کنید که در آن آب روی گیاهان پاشیده می شود، گرده گل ها شسته می شود؛ لذا بهتر است از آبیاری قطره ای برای آبیاری استفاده شود. گوجه فرنگی اصولا دارای سیستم ریشه ای عمیق است. آبیاری کم عمق سیستم های ریشه ای کم عمق ایجاد می کند که می تواند گیاهان گوجه فرنگی را ضعیف کند؛ لذا باید آبیاری را به طور صحیح انجام دهید. ریشه این گیاه به شرایط خشکی حساس است و اگر خاک آن برای مدت طولانی خشک بماند، گل‌دهی بسیار کاهش می‌یابد و ممکن است دیگر محصول‌ خوبی نداشته باشد. بنابر این اگر می‌خواهید گیاه گوجه ‌فرنگی‌تان دچار ریزش گل نشود، بهتر است به‌ صورت برنامه‌ ریزی‌ شده و یکنواخت گیاه را آبیاری کنید. آب کافی اگر به این گیاه برسد؛ سیستم ریشه‌ای آن سالم‌تر خواهد شد و در نتیجه میوه‌های بیشتری تولید می‌شود.

برای کمک به حفظ آب و سطح رطوبت در اطراف گیاهان خود مالچ پاشی کنید. این امر نیاز گیاه به آبیاری را کاهش می دهد. همچنین به جلوگیری از ترک خوردن گوجه فرنگی کمک می کند و تا زمانی که کلسیم در خاک شما کافی باشد، احتمال پوسیدگی انتهای شکوفه ها را کاهش می دهد.

محدوده رطوبت

هوای بسیار مرطوب یا بسیار خشک می‌تواند در گلدهی و نیز لقاح شکوفه های گوجه‌ فرنگی اختلال ایجاد کند. انتشار گرده درگل های گوجه‌فرنگی که در رطوبت نسبی زیر 40 درصد یا بالای 70 درصد قرار می‌گیرند، باعث اختلال شده و در نتیجه بوته های گوجه فرنگی ممکن است به درستی بارور نشوند. در هر دو مورد، گرده نمی تواند به کلاله بچسبد و درنتیجه قادر نیست شکوفه ها را بارور کند که خود سبب خشک شدن گلها و ریزش آنها از گیاه می شود. باغبانان در مناطق با رطوبت بالا باید به دنبال انواع گوجه فرنگی باشند که رطوبت در آنها تاثیری نداشته باشد.

وزش باد

وزش مداوم باد موجب خشک شدن شکوفه ها در گوجه فرنگی می گردد یا به گل ها آسیب فیزیکی وارد می آورد.

 هرس بیش از حد بوته های گوجه فرنگی

بهتر است هنگامیکه بوته های گوجه‌ فرنگی به رشد مناسبی رسیده و ارتفاع آنها نزدیک به یک متر شد؛ برگ‌های قدیمی را از قسمت پایین ساقه جدا کنید. در واقع این کار مشکلات قارچی را بسیار کاهش می‌دهد و کمک می‌کند سلامت محصول بهتر حفظ شود. اما مواظب باشید فقط شاخه‌های خشک و آسیب‌دیده را هرس کنید. ضمنا شاخه‌هایی که در انتها میوه می‌دهند را جدا نکنید، چون در غیر این صورت ممکن است هیچ‌ گونه میوه‌ای نداشته باشید. همچنین از انجام هرس بیش از حد خودداری کنید . زیرا سبب بروز مشکلات زیادی از جمله ضعیف شدن گیاه ، ریزش شکوفه ها، آفتاب سوختگی و موارد دیگر می شود.

بیماری مانند قارچ بوتریتیس

گیاهان آلوده به بیماری های قارچی مانند لکه باکتریایی و بوتریتیس می توانند سبب ریزش شکوفه های گوجه فرنگی شوند.

عدم گرده افشانی

بسیاری از گیاهان برای تولید میوه نیاز به گرده افشانی دارند، اما گوجه فرنگی خود بارور است، زیرا دارای هر دو قسمت نر و ماده می باشد و بیشتر میوه ها بدون گرده افشانی تشکیل می شوند. با این وجود این گیاهان برای انتقال گرده از اندام نر به ماده موجود روی گل، به کمک نیاز دارند. لذا برای انتقال گرده از بساک به کلاله، حشرات، باد یا دست تکان دادن گلها ضروری است. همچنین می توان با کاشت گل هایی که حشرات را به گوجه فرنگی جذب می کنند، به گرده افشانی کمک کرد. در مناطق خشک با مه پاش کردن گیاهان گوجه فرنگی می توان به گرده کمک کرد تا به کلاله بچسبد. وقتی دما خیلی گرم یا خیلی سرد است، حشرات در باغ فعال نیستند و گلهای زیادی گرده افشانی نمی شوند. در صورتی که گرده افشانی گل‌های گوجه فرنگی به درستی انجام نشود باعث ریزش گل‌ها می‌شود. چندین محصول تجاری وجود دارد که حاوی هورمون هایی است که می توانند میزان گرده افشانی را افزایش دهند. هرچند فقط در دمای پایین شب موثر هستند. اسپری کردن هورمون ها می تواند در اوایل فصل که دما هنوز خیلی پایین است مفید باشد، اما در اواخر سال چندان مفید نیست.

حشرات آفت

بعضی از حشرات مانند مگس های سفید می توانند به گیاه گوجه فرنگی استرس وارد کرده و باعث ریزش شکوفه ها شوند. بنابر این اگر حشرات زیادی را در اطراف گیاه‌تان مشاهده می کنید، بهتر است برای مبارزه با آن‌ها از حشره‌کش‌های مناسب بهره بگیرید. توجه داشته باشید که از آفت کش هایی که می توانند به حشرات گرده افشان مانند زنبورها که برای گرده افشانی گجه فرنگی ها حیاتی هستند، آسیب برسانند خودداری کنید.

دانه هیبرید

بذرهای بدست آمده از گیاهان هیبرید قادر به تولید گل های بارور نیستند.

شکوفه های زیاد

گیاهان گوجه فرنگی که در ابتدا حجم فراوانی از شکوفه تولید می کنند ممکن است مواد مغذی کافی برای حمایت از همه شکوفه ها و میوه هایی که تولید می کنند نداشته باشند .در این حالت برخی از گل‌های گوجه به منظور حفظ گیاه و رشد کردن گل‌های باقی مانده، از روی گیاه می‌ریزند. معمولا قوی ترین گلها بر جای می مانند و بقیه دچار ریزش می شوند.

پوسیدگی گلگاه

گاهی پوسیدگی گلگاه در گوجه فرنگی که بعلت کمبود کلسیم رخ می دهد، سبب ریزش گلها می گردد.

نکات مهم برای پرورش گوجه‌ فرنگی‌

نیاز نوری بوته های گوجه فرنگی زیاد است و اگر نور کافی به آن‌ها نرسد، رشد مطلوبی نخواهند داشت. همچنین  سعی کنید کاشت بوته های گوجه رنگی را در زمین تا زمانیکه خاک گرم شده و دمای آن بالغ بر 15 الی 19 درجه سانتیگراد گردد، نکارید. زیرا گیاهان گوجه فرنگی به گرما علاقه زیادی دارند و اگر خاک زمین مورد نظر سرد باشد، نمی‌توانند رشد مطلوبی داشته باشند. زمین های اطراف گیاه را هم مالچ پاشی کنید. این امر رطوبت اطراف ریشه را به بهترین شکل حفظ کرده و موجب می گردد خطر آسیب آفات و بیماریها کمتر شود.

کلید واژه ها: گل های گوجه فرنگی، ریزش گل، رطوبت، دما، آبیاری، گرده افشانی، کودهای ازته

منابع:

1. Why Are My Tomato Flowers Drying up Without Forming Fruit? https:// extension.psu.edu
2. Why Are My Tomato Flowers Falling Off And Not Making Fruit? https:// www.groworganic.com
3. Controlling Tomato Blossom Drop. http:// www.thespruce.com
4. What Causes Blossom Drop on Tomatoes? https:// www.conuties.agrilife.org
5. What Causes Tomato Blossoms to Dry and Fall Off Without…? https:// www.homeguides.sfgate.com
6. Why Are My Tomato Flowers Dropping? https:// www.tomatobible.com
7. What Causes Blossom Drop on Tomatoes? https:// www.gardenmythos.com
8. Blossom Drop When Tomatoes Don’t Set Fruit? http:// www.tomatodirt.com
9. Why Your Tomato Flowers Are Falling Off? https:// www.coopeduplife.com